Bij De Stille Boot krijgen we vaak de vraag: “Met hoeveel pk kun je deze elektromotor vergelijken?”. Het vermogen van die motor drukken we uit in kiloWatt (kW). De vervolgvraag is dan welk vermogen een elektromotor moet hebben om de huidige verbrandingsmotor in de boot de vervangen.
Omrekenen op de juiste manier
Fabrikanten van verbrandingsmotoren zijn sinds 1978 wettelijk verplicht het vermogen van een motor uit te drukken in kW. De verhouding met oude pk’s is 1 kW = 1,36 pk. Om het juiste vermogen van een elektromotor voor een boot te bepalen volstaat het niet de pk’s om te rekenen in kW. Dat heeft verschillende redenen. Een belangrijke reden is dat de vermogens op verschillende manieren worden gemeten. Het gaat uiteindelijk om STUWkracht van een motor en die is niet af te lezen uit die vermogens.
Een andere reden is dat veel boten uitgerust worden met grotere verbrandingsmotoren dan nodig is om ze op de maximale snelheid te krijgen. Vaak omdat deze dan “rustiger loopt”, of “extra vermogen achter de hand” geeft. Dat rustige lopen heeft de elektromotor al van huis uit, dus dat is geen argument meer. En dat extra vermogen, daar komen we op terug.
Stuwkracht en efficiency
Bepalend voor het effect van de motor op een boot is niet zozeer het opgenomen vermogen in kW of het asvermogen in pk, maar de stuwkracht. Dus welke kracht levert de schroef die in het water draait op de boot? Een elektromotor kent daarbij minder verliezen, bv. door het hogere koppel over het hele toerenbereik. Daardoor kan een grotere, efficiëntere schroef worden gebruikt, die relatief veel stuwkracht levert. Als voorbeeld nemen we een 6 pk verbrandingsmotor en een 3 kW elektromotor van Torqeedo. In de afbeelding hiernaast zie je wat er van het bruto input vermogen en vermogen op de as overblijft als netto stuwkracht op de propeller.
Hoeveel vermogen heb ik nodig voor een sloep of motorboot?
Om te bepalen welk vermogen de elektromotor nodig heeft om de nieuwe boot goed aan te drijven of om de verbrandingsmotor in de verstaande boot te vervangen, zijn een aantal factoren van belang. Zo kijken we naar de de lengte van de waterlijn en de vorm van de romp (de waterverplaatsing) om een inschatting te kunnen maken van het energieverbruik in kW om de rompsnelheid te kunnen bereiken.
Het doel is om een motor te kiezen die groot genoeg is om de rompsnelheid te bereiken, maar niet probeert de boot er aan voorbij te duwen. Door de verbruikscurve van een elektromotor kost dit laatste een grote hoeveelheid energie, die uw batterij sneller leeg zou maken, voor een minimale snelheidswinst. Meer informatie over rompsnelheid en benodigd vermogen voor uw boot vindt u hier.
Onderstaande tabel geeft een indicatie van het benodigde vermogen:
| Lengte boot en waterverplaatsing |
Vermogen elektrische aandrijving (kW) |
Vergelijkbaar met stuwkracht snelheid (PK) |
| Tot 6 meter, 2 ton |
2-4 kW |
5-8 pk |
| Tot 8 meter, 3 ton |
4-7,5 kW |
10-15 pk |
| Tot 10 meter, 7,5 ton |
10 kW |
20 pk |
| Tot 12 meter, 10 ton |
15 kW |
30 pk |
Omdat elke boot anders is qua vorm en gewicht zal het benodigd vermogen variëren rond de waarden uit bovenstaande tabel. Ook het type gebruik, het vaargebied en de weersomstandigheden zijn van invloed op het vermogen. Bij varen op beschut water met een gestroomlijnde boot en voor kortere afstanden kan een lichtere motor volstaan dan bij varen op ruim water met een boot met een hoge opbouw. Vraag daarom altijd uw werf of dealer naar een vermogensadvies voor uw boot.
Hoeveel vermogen heb ik nodig voor een snelvarende motorboot?
Bij een snelvarende boot speelt naast de waterverplaatsing van de romp de vraag hoe snel de eigenaar wil kunnen varen. Ook is de toepassing belangrijk. Wil de eigenaar zo nu en dan op een zo hoog mogelijke snelheid varen om zich snel te kunnen verplaatsen of wordt de boot gebruikt voor het trekken van andere vaartuigen of personen (waterskieën of funtube).
Zoals aangegeven heeft een elektromotor een zeer hoge stuwkracht waardoor het slepen of verplaatsen van objecten en personen kinderspel is. Een elektromotor kent wel een beperking als het om de topsnelheid gaat. Dit komt door een begrenzing op de ontladingssnelheid van de accu. De motor krijgt hierdoor een maximale hoeveelheid stroom en kan een maximale snelheid behalen.
Voor het inschatten van het motorvermogen van een elektromotor voor een snelvarende boot hanteren we daardoor vaak wél de formule van het aantal pk’s dat nodig is voor een bepaald gebruik op hoge snelheid van een verbrandingsmotor delen door 1,4. Op een Rib met een maximaal vermogen van 75 pk zou je een (75 / 1,4 =) 50 kW elektromotor kunnen monteren.
Zeker van uw zaak, vraag advies
Aan het eind van de dag is het dus belangrijker om op basis van de eigenschappen van uw boot en het gewenste gebruik tot de meest geschikte elektromotor te komen en niet kilowatts te vergelijken met pk’s. Neem hiervoor contact op met uw werf of een dealer in uw regio of stel uw vraag aan de medewerkers van De Stille Boot. U kunt hiervoor onze dealerlocator gebruiken: Link naar dealerlocator.
Zij helpen u ook met het bepalen van de juiste samenstelling en capaciteit van het benodigde accupakket voor de gekozen elektromotor.
